«باغ سبز» یا «جنگل اروپایی»

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شش ماه پیش در بحبوحه اعتراضات گسترده ضد جنگ در سراسر اروپا، برای انحراف افکارعمومی در سخنانی ادعا کرد:«اروپا مانند باغ می‌ماند و الباقی کشورهای دنیا مانند جنگل است و جنگلی‌های وحشی به باغ‌های زیبا حمله می‌کنند»، اما این باغ ادعایی این روزها نه از بیرون بلکه از درون دچار حمله شده است و مردم و دولتمردان به جان هم افتاده‌اند. رهبران اروپا ادعا می‌کردند که جنگ اوکراین تا هر زمان که طول بکشد به حمایتهای خود از این کشور ادامه می‌دهند اما این حمایتها بلای جان خودشان شده است و اعتراضاتی که از یکسال پیش شروع شده، تمامی ندارد.

این روزها فرانسه به دلیل جاه‌طلبی رهبران خود بیش از دیگر کشورهای اروپایی دچار بی‌ثباتی شده است. در ادامه اعتراضات فرانسویها به سیاستهای اقتصادی امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، صدها هزار نفر روز سه‌شنبه در شهرهای مختلف این کشور از جمله پاریس و لیون به خیابانها آمدند.

در پاریس، پلیس برج ایفل را تعطیل کرد و تدابیر امنیتی در پایتخت را به بهانه اینکه معترضان قصد دارند با رادیکال کردن فضا اوضاع را متشنج کنند افزایش داد. بر اساس گزارش رسانه‌ها، در شهر لیون، پلیس با موانع آهنی برخی خیابانهای این شهر را مسدود کرده بود اما معترضان بدون توجه به این تدابیر امنیتی با حضور در خیابانها مخالفت شدید خود را با سیاستهای دولت اعلام کردند. همچنین گزارشها حاکی از این است که درگیری خونینی بین پلیس با معترضان در لیون و پاریس رخ داده است و معترضان نیز در واکنش به خشونت پلیس، شیشه‌های مغازه‌ها و برخی موسسات مالی و بانکها را شکسته‌اند. همچنین، معترضان در شهر مارسی تجمع کرده و ایستگاه راه‌آهن سن شارل را به اشغال خود درآوردند.

ژان لوک ملانشن، رهبر حزب موسوم به «فرانسه تسلیم نشدنی» روز سه‌شنبه خطاب به مکرون گفت که همچنان به تظاهرات ادامه خواهیم داد. حزب وطن این کشور هم با انتشار بیانیه‌ای تاکید کرده، به تظاهرات خود ادامه می‌دهیم و تصمیم دولت برای افزایش سن بازنشستگی به 64 سال را فاقد مشروعیت خوانده است.

گفته شده بیش از دو میلیون نفر در اعتصاب‌ها و اعتراضات ضددولتی روز سه‌شنبه شرکت کرده‌ بودند. این اعتراضات که از دو هفته پیش در واکنش به لایحه قانون اصلاح بازنشستگی دولت مکرون شروع شد، در اوایل مسالمت‌آمیز بود اما پس از تصویب این قانون و تشدید اعتراضات به خشونت کشیده شد. در جریان اعتراضات و تظاهرات روزهای گذشته، درگیری خشونت باری میان پلیس و معترضان در شهرهای مختلف رخ داده است و بر اساس گزارش وزارت کشور فرانسه، صدها نفر تاکنون در اعتراضات بازداشت شده و صدها نفر از بین مردم و نیروهای امنیتی هم زخمی شده‌اند.

مکرون کوتاه نمی‌آید

با وجود افزایش دامنه اعتراضات سراسری در فرانسه، اما دولت مکرون حاضر به عقب‌نشینی از لایحه جنجالی خود نیست و گفته که از اجرای این قانون کوتاه نخواهد آمد و سعی دارد تا پایان سال 2023، قانون مدنظر خود را اجرایی کند. اصرار دولت بر اجرایی کردن قانون اصلاح بازنشستگی، خشم معترضان را برانگیخته و هر روز بر تعداد معترضان در خیابانها افزوده می‌شود و مخالفان اکنون به لغو این لایحه راضی نیستند بلکه سقف شعارهای خود را با درخواست برای استعفای دولت و مکرون افزایش داده‌اند. فرانسوی‌ها پیش از این اعتراضات را در قالب «جلیقه زرد» به طور هفتگی انجام می‌دادند اما اکنون اعتراضات روزانه شده است و نشان می‌دهد که مخالفان کف خیابان را تنها راه رسیدن به خواسته‌هایشان می‌دانند.

با تشدید اعتراضات، رشته کار از دست دولت در رفته است و وزارت کشور فرانسه در بیانیه‌ای با هشدار به معترضان درباره به خشونت کشاندن اعتراضات اعلام کرد که 13 هزار نیروی پلیس را در شهرهای مختلف این کشور برای مقابله با معترضان مستقر کرده است. وزیر کشور فرانسه ادعا کرده این کشور همچنان دژی در برابر خشونت و گروه‌های افراطی خشونت‌طلب باقی خواهد ماند و دولت گروه‌های افراطی را منحل خواهد کرد و هرگز اجازه خشونت را نخواهد داد. دولت مکرون با ادعای طراحی اعتراضات از سوی گروههای افراطی، سعی دارد دامنه خشونت علیه معترضان را بالا برده و به بهانه ناامن سازی کشور، مخالفان را با قدرت بیشتری سرکوب کند.

انرژی فرانسه فلج شد

حضور معترضان در خیابان تنها دغدغه دولت نیست بلکه اعتصابات گسترده هم مزید بر علت شده و بخشهای اقتصادی را فلج کرده است. در نتیجه اعتصابات بزرگ کارگری سوخت در سراسر فرانسه کمیاب شده و حداقل شش پالایشگاه از هفت پالایشگاه در این کشور تعطیل شده یا با ظرفیت محدودتری کار می‌کنند و پایانه‌های گاز طبیعی مایع مسدود شده است. پیش از این، بزرگترین پالایشگاه سوخت فرانسه متعلق به شرکت توتال، به دلیل اعتصاب کارکنانش کار خود را به طور کامل متوقف کرده بود. سازمان هواپیمایی فرانسه هم اعلام کرد که به خاطر اعتصابات ترافیک هوایی در فرودگاه‌های پاریس، مارسی، بوردو و تولوز مختل شده است. این درحالی است که اتحادیه‌های کارگری بر ادامه اعتراض و اعتصابات در سراسر فرانسه فراخوان داده‌اند و احتمال می‌رود در روزهای آینده دولت مکرون با چالشهای جدی مواجه شود.

از آلمان تا انگلیس در گرداب اعتراضات

اعتراض و اعتصاب فقط محدود به فرانسه نیست و دیگر کشورهای اروپایی هم حال و روز خوشی ندارند. در آلمان به عنوان بزرگترین اقتصاد اروپا، کارگران و کارمندان صنعت حمل و نقل و خدمات مرتبط با آن روز دوشنبه در شهرهای مختلف اعتصابی فراگیر را برگزار کردند و خواستار افزایش حقوق و مزایای بیشتر شدند تا تورم فعلی اروپا باعث افت فراگیر استانداردهای زندگی شهروندان آسیب‌پذیر نشود. به خاطر اعتصابات، روز دوشنبه فعالیت فرودگاه‌ها و ایستگاه‌های اتوبوس و قطار در سراسر آلمان متوقف شده بودند. فشارهای مداوم هزینه‌ها، بانک‌های مرکزی را به یک سری افزایش نرخ بهره سوق داده است و سیاستگذاران گفته‌اند که هنوز زود است در مورد قیمت و دستمزد صحبت کنند. این درحالی است که «کارگران پیشتاز» با هشدار به روسای اتحادیه‌ها درباره اینکه افزایش دستمزدها برای میلیون‌ها کارگر موضوع «مرگ و زندگی» است، به شدت نگرانی خود را ابراز کردند. به همین دلیل، «اتحادیه وردی» به نمایندگی از حدود ۲.۵ میلیون کارمند در بخش عمومی از جمله در حمل و نقل عمومی و فرودگاه‌ها و «اتحادیه راه‌آهن و حمل و نقل ای‌ویی جی»  نیز به نمایندگی از حدود ۲۳۰ هزار کارمند در راه‌آهن و شرکت‌های اتوبوس‌رانی برای افزایش دستمز‌د‌ها در حال مذاکره با دولت هستند.

آلمان که در یک دهه گذشته وضعیت نسبتا اوضاع آرامی را پشت سر گذاشته بود، اما با  شروع جنگ اوکراین، این کشور بیش از دیگران با مشکلات اقتصادی مواجه شد. صدها هزار نفر در آلمان بارها با برگزاری اعتراضات خیابانی مخالفت خود را با حمایتهای رهبران برلین از اوکراین اعلام کرده و خواستار پایان کمکهای نظامی و مالی شده‌اند. آلمان پس از قطع صادرات گاز روسیه به اروپا، دچار بحرانهای شدید اقتصادی شد و تعدادی از کارخانه‌های در این کشور تعطیل شدند و تبعات آن همچنان دامن‌گیر آلمانیها شده است.

در اتریش و در همسایگی آلمان هم اعتراضات علیه سیاستهای اقتصادی دولت ادامه دارد. در همین راستا، هزاران نفر در اتریش روز سه‌شنبه به فعالیت شرکت‌های نفت و گاز در این کشور با برگزاری تظاهرات گسترده خواستار لغو نشست آن‌ها در وین شدند. مقامات محلی اعلام کردند در پی تظاهرات معترضان علیه نشست شرکت‌های نفت و گاز در وین، پایتخت اتریش، دو افسر پلیس زخمی شدند. با به خشونت کشیده شدن اعتراضات، پلیس اقدام به استفاده از گاز فلفل برای متفرق کردن متعرضان کرد و طی درگیری‌های رخ داده میان دو طرف، پلیس از دستگیری ۱۴۳ معترض خبر داد. معترضان به برگزاری کنفرانس ۳ روزه گاز اروپا اعتراض داشتند و تلاش کردند با عبور از موانعی که پلیس ایجاد کرده است مسیر رسیدن به هتل برگزاری این نشست را مسدود کنند. فعالان محیط زیست از شرکت کنندگان در کنفرانس به دلیل پیگیری پروژه‌های گاز طبیعی بیشتر در میان تقاضای شدید و قیمت‌های بالا به دلیل جنگ اوکراین و تحریم روسیه انتقاد کردند.

انگلیس هم که در ماههای اخیر با اعتراضات و اعتصابات صدها هزار نفری در بخشهای بهداشتی و ریلی مواجه بود، در روزهای اخیر نیز سیاستهای دولت ریشی سوناک، نخست وزیر این کشور مردم را دوباره به خیابانها کشانده است. هفته گذشته هزاران نفر از مردم انگلیس، اعضای گروه‌های حقوق بشری و ضدفاشیسم و نژادپرستی در اعتراض به برنامه ضدمهاجرتی دولت، در سراسر این کشور دست به تظاهرات زده و فریاد حمایت از پناهجویان سر دادند. مشابه این حرکت اعتراضی در سایر شهرهای انگلیس، همچنین اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی برگزار شد و شرکت کنندگان با پلاکاردهایی که حمل کرده و شعارهایی که سر می‌دادند، انزجار خود را از سیاست‌های نژادپرستانه و ضدمهاجرتی دولت سوناک به نمایش گذاشتند. این درحالی است که دولت انگلیس به عنوان یکی از مدعیان پرچمداری دفاع از حقوق بشر، به تازگی طرحی را به پارلمان ارائه کرده که بر اساس آن قوانین مهاجرت پناهجویان به این کشور سخت‌تر ‌شود.

رهبران اروپایی که با موج گسترده اعتراضات مردمی در یکسال گذشته روبرو هستند، بدون توجه به خواسته‌های شهروندان خود، چشم خود را روی حقایق بسته و آنچه را در کشورهایشان رخ می‌دهد را کتمان می‌کنند و در عوض بر اغتشاشات زودگذر در ایران متمرکز شده‌اند ولی شواهد و قرائن حاکی از این است که وضعیت کنونی در کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس بسیار گسترده‌تر از آن چیزی است که در ایران رخ داد و پس از مدت کوتاهی فروکش کرد ولی اروپا همچنان در گرداب خودساخته فرو رفته است و علاجی برای درمان آن وجود ندارد.

در کل می‌توان گفت، مردم اروپا ادامه جنگ در اوکراین را به نفع خود نمی‌دانند و معتقدند که چرا باید تاوان جنگ دیگران را آنها باید در خانه‌هایشان بپردازند و خواستار توقف کمکهای نظامی و مالی به کی‌یف هستند. باتوجه به اینکه به دلیل جنگ افروزی آمریکا و کشورهای اروپایی، دورنمای روشنی برای جنگ اوکراین وجود ندارد و رهبران فرانسه و آلمان هم حاضر نیستند از سیاستهای ریاضت اقتصادی خود عقب‌نشینی کنند، لذا با تشدید بحرانهای اقتصادی، دور جدیدی از اعتراضات در ماههای آینده شروع خواهد شد و باغ سبز اروپا به جنگل وحشی تبدیل خواهد شد که رهبران اتحادیه اروپا با دست خودشان برای مردم درست کرده‌اند.